به نقل از روزنامه قانون، اگر پای درد دل معلولان شهرمان نشسته باشید حتما به این موضوع پی برده‌اید که سهم آنها از این شهر هیچ است. فضاهای شهری مانند اداره‌ها، پارک‌ها و بانک‌ها، به گونه‌ای غیر استاندارد هستند که امکان استفاده برای معلولان وجود ندارد. طی چند سال اخیر گروه حمایت از حقوق معلولان، مناسب‌سازی اماکن عمومی‌در سطح شهر را راه‌حل این معضل عنوان کرده؛ قانونی که علی‌رغم مصوب شدن جدی گرفته نشد و به آن کمتر بها داده شده است.
معلولان در کلانشهر کرج نیز مانند دیگر شهرهای کشور از نبود مناسب‌سازی در شهر رنج می‌برند. به گفته بسیاری از معلولان کرج تنها نام یک کلانشهر را یدک می‌کشد چراکه مدیران این کلانشهر یک جامعه چند هزار نفری را در این شهر نادیده گرفته‌اند و با عملکرد خود امکان داشتن یک زندگی اجتماعی را از آنها سلب کرده و آنها را به حاشیه رانده‌اند.
بسیاری از ارگان‌های دولتی حتی یک رمپ ورود و خروج ندارند
آقای حسنی یکی از معلولان جسمی حرکتی که در کرج زندگی می‌کند می‌گوید: ۸ سال پیش در یک حادثه تصادف رانندگی دو پای خود را از دست دادم، وقتی برای اولین بار بعد از معلولیت به خیابان آمدم به این نکته پی بردم که مسئولانی که این شهر را ساخته‌اند هیچ‌گاه یک معلول در این شهر را ندیده‌اند و یا اینکه با خود فکر نکرده‌اند که ممکن است این حادثه نیز روزی برای آنها اتفاق بیفتد.
او ادامه می‌دهد: لازم نیست که معلول باشید، فقط کافی است چند ساعتی بر روی این ویلچر بنشینید، آن زمان حتی نمی توانید به یک پارک بروید چراکه امکان رفتن به تنهایی داخل پیاده‌رو وجود ندارد. برای کوچک‌ترین کار اداری به یکی از اعضای خانواده‌ام محتاج می‌شوم چراکه بسیاری از اداره‌های این استان یک رمپ ورود و خروج برای معلولان ندارند. وقتی وضعیت اداره‌ها این چنین است دیگر چه انتظاری از اماکن عمومی در سطح شهر داریم. یکی دیگر از مشکلات ما این است که از دستگاه‌های خودپرداز بانک‌ها نیز نمی‌توانیم استفاده کنیم.
تعرض به هنگام سوار شدن
خانم ربانی یکی دیگر از معلولان کرجی درباره مشکلاتش می‌گوید: با هزینه‌ای که بهزیستی می‌دهد نمی‌توانم همیشه از آژانس استفاده کنم. از سوی دیگر تاکسی‌ها نیز به دلیل داشتن ویلچر معلولان را به ندرت سوار می‌کنند. تنها وسیله حمل و نقلی که می‌ماند اتوبوس است. آن هم به‌دلیل اینکه از سیستم مناسب‌سازی معلولان برخوردار نیست باید به کمک مردم سوار شویم. متاسفانه معلولان آقا این مشکل را هیچ‌گاه حس نکرده‌اند، اما بنده به‌عنوان یک معلول خانم بارها در هنگام سوار شدن به اتوبوس توسط افرادی که قصد کمک به من را داشته‌اند مورد تعرض قرار گرفته‌ام.
قانون فراموش‌شده حمایت از جامعه معلولان
روح حاکم بر قانون حمایت از جامعه معلولان، ماده ۲ است که صراحتا به مناسب‌سازی اماکن معابر عمومی‌و دستگاه‌های اجرایی اشاره کرده است. همه آیین‌نامه‌ها مصوب و ابلاغ شده، دستگاه‌های اجرایی مانند شهرداری، سازمان نظام مهندسی و راه وظایف‌شان در این‌باره مشخص است. اما آنچه امروزه به‌عنوان خروجی کار می‌بینیم بیانگر وجود خلأهایی در این قانون است.
بر اساس آمار چندین سال از تشکیل کمیته مناسب‌سازی در استان البرز گذشته است. در این طرح یک خیابان، پارک، سینما باید مجهز به امکاناتی شود که معلولان بدون هیچ مانعی بتوانند از آن استفاده کنند، یعنی اینکه وقتی معلول از خانه خارج می‌شود از سیستم حمل و نقل عمومی‌گرفته تا معابر شهر مشکل نداشته باشد اما عملکرد این کمیته تاکنون در حد شعار باقی مانده است.
حمل و نقل عمومی‌و در رأس آن اتوبوسرانی نقش بسیار مهمی‌در مناسب‌سازی شهر برای معلولان دارند. بسیاری از مدیران شهرداری در حوزه حمل و نقل عمومی بارها در گفت‌وگوهای خود اعلام کرده‌اند به دلیل کاهش واگذاری اتوبوس در کشور امکان مناسب‌سازی اتوبوس‌ها در حال حاضر برای آنها وجود ندارد.
نبود ضمانت اجرایی برای مناسب‌سازی
شهرداری‌ها نقش بسزایی دارند چراکه هیچ ارگانی تاثیرگذارتر از شهرداری در مبلمان شهری، اماکن عمومی‌نیست. اگر شهرداری‌ها در همان ابتدا پیمانکاران خود را آموزش دهند که مناسب‌سازی انجام شود از بسیاری از دوباره‌کاری‌ها و اتلاف بیت‌المال جلوگیری می‌شود. طبق قانون به هیچ پروژه‌ای تا مناسب‌سازی انجام نشود نباید پایان‌کار داده شود. این قانونی است که به آن بها داده نمی‌شود چراکه در قانون هیچ ضمانت اجرایی برای آن تعریف نشده است. این خلأ قانونی ریشه بسیاری از مشکلات در این زمینه است.
ناسازگاری دستگاه‌های خودپرداز با ارگونومی‌معلولان
باوجود اینکه گران‌ترین و بهترین ساختمان‌ها به بانک‌ها تعلق دارد در بسیاری از موارد حتی رمپ ورود و خروج آن برای معلولان استاندارد نیست. همچنین ارگونومی‌معلول ویلچری با دستگاه‌های خودپرداز همخوانی سازگاری ندارد.
با شرایط کنونی شهرها معلولان نمی‌توانند از خانه خارج شوند و تمام عمر باید در خانه حبس باشند. اگر مسئولان این نکته را که معلولیت برای همه ممکن است رخ دهد فراموش نمی‌کردند، شاید امروز شاهد این وضعیت نبودیم.
